شناسایی احزاب و جمعیت‌ها، بازیگران اصلی عرصۀ سیاسی همدان از اواخر دهۀ 1320 تا اوائل دهۀ بعدی، بازتاب رخدادهای محلی در مرکز و به همین ترتیب بازتاب رخدادهای مملکتی در همدان محتوای اصلی این بررسی جزءنگر را تشکیل می‌دهد. از آنجایی که در این برهه اصولاً از یک نهضت آرمانگرا سخن در میان است، توجه به بستر عینی و واقعی این حرکت- وضعیت اقتصادی و اجتماعی همدان در آن دوره- به گونه‌ای که در این بررسی نیز مدّنظر بوده است، از لحاظ دعوتِ به توجه به پاره‌ای از محدودیت‌های اجتناب ناپذیر دراین امر نیز مهم است.