اگرچه موضوع اصلی تاریخ تاجیکان ورارود توصیف و توضیح رشته تحوّلات و رخدادهایی است که در یک دورهٔ کم‌وبیش یک‌صدساله از چیرگیِ روس‌ها بر آسیای میانه تا استقرار نظام شوروی در آن سامان به تأسیس واحد سیاسی مجزّایی به نام تاجیکستان منتهی شد، امّا یک چنین موضوعی بدون ارائهٔ گزارشی از تحوّلات آسیای میانه به‌طور کلّی و آنگاه سرگذشت مردمان فارسی‌زبانِ این حوزه در دورهٔ مورد بحث، میسّر نیست و این دقیقاً همان روشی است که در این کتاب به‌کار گرفته شده است.