با توسعه اقتدار روسیه به نواحی جنوبی قفقاز، موقعیت سیاسی و نظامی ولایت ماکو که پیش از این نیز به دلیل همجواری با قلمرو عثمانی مهّم و اساسی بود، اهمیتی یافت به مراتب بیش از پیش. گوشه‌هایی از تحوّلات این حوزه که بیشتر بر شرح حال و فعالیت‌های خاندان حاکم بر ماکو در فاصله پادشاهی صفویه تا انحلال خان‌نشین ماکو در سال‌های پایانی سلسله قاجار استوار است، موضوع اصلی این بررسی را تشکیل می‌دهد.