انتشار مجدد کتاب امیران مرزدار و مرزهای خاوری ایران از دکتر پیروز مجتهدزاده

تاریخ شکل‌گیری مرزهای ایران جدید که در عین حال در مقیاسی محدود تاریخچهٔ چگونگی گام نهادن ایران به جهان معاصر نیز محسوب می‌گردد، تاریخ مهّم و پیچیده‌ای است؛ مجموعه‌ای از تحول و تلاقی چندین و چند عامل مختلف چون رقابت و رویارویی قدرت‌های جهانی از یکسو و روابط غامض قدرت‌های محلی و دولت مرکزی از سوی دیگر، شناسایی و تفکیک هر یک از این عوامل و توضیح سیر تاریخی و تأثیر متقابل آنها در چارچوب تحوّلات مرزی شرق ایران در فاصلهٔ سال‌های پایانی قرن نوزدهم تا مراحل میانی قرن بعد، موضوع اصلی این بررسی را تشکیل می‌دهد.
کتاب "امیران مرزدار و مرزهای خاوری ایران کتابی است مرجع در دو علم جغرافیای سیاسی و جغرافیای تاریخی مرزهای ایران، مستند به دقیق ترین اسناد اصیل دولتی ایران عصر قاجاری و عصر رضا شاهی و حکومت امپراتوری هند بریتانیا که برای نخستین بار در سال 1995 به زبان انگلیسی و زیر عنوان The Amirs of the Borderlands and Eastern Iranian Borders توسط بنیاد یوروسویک لندن The Urosevic Research Foundation منتشر شد. ترجمه فارسی این کتاب دانشگاهی مرجع توسط آقای حمیدرضا ملک محمدی نوری در سال ۱۳۷۸تهیه شده و توسط نشر شیرازه در تهران منتشر گردید. علیرغم استقبال زیادی که از این کتاب به عمل آمد، نشر و فروش آن به دلیل برخی اختلالات حقوقی کاری، برای مدتی متوقف شد. ولی اکنون جای خوشبختی دارد که انتشار جدید این کتاب از سوی سازمان نشر شیرازه دوباره آغاز شده است.
در این کتاب علاوه بر بررسی پیشینه های تاریخی و جغرافیایی و سیاسی و جامعه شناختی پیدایش مرزهای ایران با دو همسایه خاوریش: پاکستان و افغانستان، نقش محوری خاندان حکومتی مرزداری هزار ساله خزیمه (خزیمه و علم و خزیمه علم) در خراسان جنوبی (قائنات و بیرجند و سیستان و بلوچستان) با دقت کم نظیری مورد مطالعه قرار داده شد با استفاده از استنادات دقیق و گویا از جمله اسناد دولتی حکومت هند بریتانیا که در حقیقت اسناد نهایی تایید کننده حاکمیت ایران بر سراسر مناطق مرزی شرق ایران شمرده می شود.